موتورهای الکتریکی و ژنراتورها از اجزای حیاتی در صنایع مختلف هستند و نقش مهمی در خطوط تولید ایفا می‌کنند. از کارخانه‌های تولیدی گرفته تا نیروگاه‌ها، عملکرد صحیح این تجهیزات برای تداوم تولید و جلوگیری از ضررهای مالی بسیار حائز اهمیت است. خرابی ناگهانی این ماشین‌ها می‌تواند منجر به توقف تولید، خسارات مالی سنگین و حتی آسیب به پرسنل شود. به همین دلیل پایش وضعیت و عیب یابی به موقع آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
آنالیز ارتعاشات و آنالیز جریان دو روش پیشرفته و غیر مخرب برای عیب یابی موتورها و ژنراتورها هستند که در شرکت آرکا توان ارائه می‌شوند. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا عیوب را در مراحل اولیه تشخیص دهید، از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کنید و هزینه‌های نگهداری و تعمیر را کاهش دهید و در نهایت عمر مفید ماشین را افزایش دهید.
آنالیز ارتعاشات:
هر موتور و ژنراتور در حین کار ارتعاشاتی تولید می‌کند. این ارتعاشات حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت داخلی ماشین هستند و می‌توانند ناشی از عواملی مانند:
- ناهمراستایی: ناهمراستایی شفت موتور و بار می‌تواند باعث ایجاد ارتعاشات با فرکانس 1xRPM (یک برابر سرعت چرخش) شود.
- نابالانسی: وجود نابالانسی جرمی در روتور باعث ایجاد ارتعاشات با فرکانس 1xRPM می‌شود.
- عیوب یاتاقان: خرابی در یاتاقان‌ها می‌تواند باعث ایجاد ارتعاشات با فرکانس‌های بالا شود.
- شل بودن قطعات: شل بودن قطعات مانند پیچ‌ها و اتصالات می‌تواند باعث ایجاد ارتعاشات با فرکانس‌های مختلف شود.
- مشکلات الکتریکی: عیوبی مانند اتصال کوتاه در سیم پیچ‌ها یا مشکلات در روتور می‌توانند باعث ایجاد ارتعاشات با فرکانس‌های خاص شوند.
- رزونانس: اگر فرکانس تحریک با فرکانس طبیعی یک قطعه برابر شود، رزونانس رخ می‌دهد که می‌تواند باعث ایجاد ارتعاشات شدید شود.
با اندازه‌گیری و آنالیز این ارتعاشات در نقاط مختلف ماشین و با استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند آنالیزور ارتعاشات و سنسورهای شتاب سنج، می‌توان نوع و محل عیب را تشخیص داد.
آنالیز جریان:
آنالیز جریان موتور (MCSA) یک تکنیک عیب یابی است که با نظارت بر جریان الکتریکی موتور، به شناسایی مشکلات الکتریکی و مکانیکی در موتور و سیستم تغذیه آن کمک می‌کند. این روش می‌تواند عیوبی مانند:
- اتصال کوتاه در سیم پیچ‌های استاتور و روتور
- شکستگی میله‌های روتور
- عیوب در حلقه‌های انتهایی روتور
- ناهمراستایی شفت
- نابالانسی روتور
- مشکلات در منبع تغذیه
را شناسایی کند.
در آنالیز جریان، پارامترهایی مانند دامنه، فرکانس و هارمونیک‌های جریان موتور اندازه‌گیری و آنالیز می‌شوند. با مقایسه این پارامترها با مقادیر استاندارد می‌توان عیوب را تشخیص داد.
مزایای آنالیز ارتعاشات و آنالیز جریان:
- تشخیص عیوب در مراحل اولیه: این روش‌ها می‌توانند عیوب را قبل از اینکه منجر به خرابی کامل ماشین شوند، تشخیص دهند.
- پیشگیری از خرابی‌های ناگهانی: با عیب یابی به موقع می‌توان از خرابی‌های ناگهانی و توقف تولید جلوگیری کرد.
- کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر: با تشخیص عیوب در مراحل اولیه می‌توان هزینه‌های تعمیر را کاهش داد.
- افزایش عمر مفید ماشین: با پایش وضعیت و نگهداری پیشگیرانه می‌توان عمر مفید ماشین را افزایش داد.
- افزایش ایمنی: با تشخیص عیوب می‌توان از حوادث ناشی از خرابی ماشین جلوگیری کرد.
مراحل انجام آنالیز ارتعاشات و آنالیز جریان:
- جمع آوری داده ها: با استفاده از سنسورهای مناسب، داده‌های ارتعاشات و جریان موتور جمع آوری می‌شوند.
- پردازش داده ها: داده‌های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای تخصصی پردازش و آنالیز می‌شوند.
- تفسیر نتایج: با تفسیر نتایج آنالیز، نوع و محل عیب مشخص می‌شود.
- ارائه گزارش: گزارشی از وضعیت ماشین و عیوب تشخیص داده شده تهیه و به کارفرما ارائه می‌شود.
تجهیزات مورد نیاز:
- آنالیزور ارتعاشات: برای اندازه‌گیری و آنالیز ارتعاشات
- سنسورهای شتاب سنج: برای اندازه‌گیری ارتعاشات در نقاط مختلف ماشین
- آنالیزور جریان: برای اندازه‌گیری و آنالیز جریان موتور
- ترانسدیوسر جریان: برای اندازه‌گیری جریان موتور
نمونه پروژه موردی:
در یک کارخانه پتروشیمی، ژنراتوری با افزایش دمای غیر عادی مواجه بود. با انجام آنالیز ارتعاشات و آنالیز جریان مشخص شد که یکی از میله‌های روتور شکسته است. پس از تعمیر روتور، دمای ژنراتور به حالت عادی بازگشت.
نتیجه گیری:
آنالیز ارتعاشات و آنالیز جریان دو روش موثر برای عیب یابی موتورها و ژنراتورها هستند که در شرکت آرکاتوان البرز ارائه می‌شوند..